بیماری «کووید-19» با شیوع گسترده سویه اُمیکرون طی کمتر از یک هفته 46 شهر کشور را به رنگ قرمز و نارنجی کرونایی درآورد تا پیک ششم این بیماری در کشور رسما آغاز شود. به گزارش «وطن‌امروز»، اُمیکرون به دلیل برخورداری از قدرت سرایت‌پذیری بسیار بالا رشد تصاعدی دارد، طوری که فقط طی 24 ساعت حدود 17 هزار نفر از هموطنان‌مان به این بیماری مبتلا شده‌اند؛ بیماری‌ای که تهدید‌کننده سلامت جامعه است و افرادی که از تزریق واکسن کرونا خود‌داری می‌کنند و همچنین کسانی که واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده‌اند، در کنار افراد مسن و افراد دارای بیماری زمینه‌ای در تیررس این بیماری قرار دارند. 

طبق اظهارات مسؤولان بهداشتی، تزریق 2 دوز واکسن کرونا فقط تا 10 درصد می‌تواند ایمنی در مقابل اُمیکرون ایجاد کند، بنابراین افرادی که تاکنون واکسیناسیون خود را تکمیل نکرده‌اند باید بی‌درنگ برای تزریق دوز سوم اقدام کنند. 

از طرفی با توجه به ورود کشور به پیک ششم بیماری «کووید-19» و افزایش میزان بستری‌ها، این احتمال وجود دارد که در صورت بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و عدم تکمیل واکسیناسیون تا 2 هفته آینده، موج بیماری سراسر کشور را فرا گیرد و روزهای تلخ کرونایی پاییز بار دیگر تکرار شود؛ سویه غالبی که هر چند نسبت به سویه دلتا خطر مرگ خفیف‌تری دارد اما با توجه به بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها، تالارها، سینما و مراکز آموزشی و... این احتمال وجود دارد که در صورت شیوع گسترده، آمار مرگ‌و‌میر ناشی از آن نیز در کشور به سمت ۳ رقمی شدن برود. 

 

* تعداد شهرهای قرمز کرونایی افزایش یافت

تعداد شهرستان‌های قرمز و نارنجی در نقشه کرونایی کشور رو به افزایش است. هفته گذشته تنها شهرستان اردکان در استان یزد در وضعیت قرمز کرونایی قرار داشت و حالا با گذشت ۲ روز علاوه بر اردکان، قم، کاشان و 4 شهرستان دیگر هم در وضعیت قرمز و تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و ۳۹ شهرستان دیگر در وضعیت نارنجی قرار گرفتند. کاشان (اصفهان)، فردوس (خراسان جنوبی)، قم (قم)، ابرکوه، اردکان، خاتم و مهریز (یزد) در وضعیت قرمز قرار گرفتند. همچنین اصفهان (اصفهان)، بوشهر، تنگستان، دشتستان، گناوه (بوشهر)، پاکدشت، تهران، دماوند، ری، شمیرانات، فیروزکوه، قرچک، ملارد، ورامین (تهران)، سامان (چهارمحال‌و‌بختیاری)، بینالود، تربت حیدریه، مشهد (خراسان رضوی)، ایرانشهر (سیستان‌و‌بلوچستان)، شیراز، کوار، گراش (فارس)، انار، جیرفت، رفسنجان، زرند، سیرجان، کرمان (کرمان)، لاهیجان (گیلان)، خرم‌آباد (لرستان)، رامسر، سوادکوه (مازندران)، اراک، ساوه (مرکزی)، بستک، بندر لنگه، بندرعباس، پارسیان، جاسک (هرمزگان)، بهاباد، تفت، میبد و یزد (یزد) در وضعیت نارنجی قرار گرفتند. در حال حاضر، ۲۱۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۸۱ شهرستان نیز آبی‌رنگ هستند. با غالب شدن سویه اُمیکرون در کشور و شروع پیک ششم، پیش‌بینی می‌شود که روند تغییر رنگ نقشه کرونایی کشور از رنگ‌های آبی و زرد به نارنجی و قرمز افزایش یابد. 

 

* ۱۶۷۵۷ مبتلا و ۲۳ فوتی جدید

آمار مبتلایان به بیماری «کووید-19» با سویه غالب اُمیکرون روند رو به رشدی دارد به طوری که فقط طی 24 ساعت حدود 17 هزار نفر به این بیماری مبتلا شدند. وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد: در ۲۴ ساعت گذشته ۱۶هزار و ۷۵۷ بیمار مبتلا به «کووید-19» در کشور شناسایی شدند و متاسفانه ۲۳ بیمار نیز به دلیل این بیماری جان خود را از دست دادند. بر این اساس از ظهر روز پنجشنبه تا ظهر روز جمعه، ۱۶ هزار و ۷۵۷ بیمار جدید مبتلا به «کووید-19» در کشور شناسایی و ۹۹۴ نفر از آنها بستری شدند. متاسفانه طی این مدت ۲۳ بیمار «کووید-19» جان خود را از دست دادند تا مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۱۳۲ هزار و ۳۵۶ نفر برسد. از سویی خوشبختانه تاکنون ۶ میلیون و ۹۵ هزار و ۴۱۴ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین یکهزار و ۳۲۳ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-19» در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. در حال حاضر ۷ شهرستان در وضعیت قرمز، ۴۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۲۱۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۸۱ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. همچنین بر اساس اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، در شبانه‌روز گذشته (جمعه) ۲۹۸ هزار و ۵۹۹ دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است. بر اساس این اعلام، تاکنون ۶۰ میلیون و ۶۱۸ هزار و ۶۱۲ نفر دوز اول، ۵۳ میلیون و ۹۱۷ هزار و ۶ نفر دوز دوم و ۱۶ میلیون و ۱۷۵ هزار و ۷۶۸ نفر دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۳۰ میلیون و ۷۱۱ هزار و ۳۸۶ دوز رسیده است. 

همچنین رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: آمار بیماران کرونا حکایت از ورود به فاز افزایشی دارد. ابراهیم قادری با عنوان این مطلب که اکنون در فاز تصاعدی بیماری «کووید‌-۱۹» قرار گرفته‌ایم، ادامه داد: البته در ابتدای این فاز هستیم و در طول هفته‌های آینده احتمالا تعداد بسیار زیادی از افراد بیمار خواهند شد و به سمت پیک دیگری از بیماری می‌رویم؛ اکنون در فاز تصاعدی پیک ششم هستیم. وی افزود: زمانی که تعداد شناسایی بیماران سرپایی افزایش یابد، پس از یک تا ۲ هفته آمار بیماران بستری نیز بالا می‌رود و متأسفانه بعد از آن شاهد افزایش آمار فوتی‌ها خواهیم بود. چون تعداد موارد سرپایی بیشتر شده است، نباید این ویروس را دست‌کم گرفت. رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: افراد میانسال و کسانی که بیماری‌های مزمن زمینه‌ای دارند، در معرض این بیماری قرار دارند. وی افزود: مردم باید بیشتر مراقبت کرده و بدانند تزریق دوز سوم واکسن و استفاده از داروهایی که پزشکان تجویز می‌کنند ضروری است، حتی اگر داروهای ساده‌ای باشند.

 

* امکانات دارویی و بیمارستانی فراهم شود

از آنجایی که سویه جدید بیماری «کووید-19» با نام اُمیکرون اکنون سویه غالب در کشور است، بنابراین مردم و مسؤولان برای عبور از موج جدید این بیماری اقدامات لازم را در راستای توجه به خودمراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌کار گیرند. دبیر بورد ریه اطفال کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به وضعیت این بیماری در کشور گفت: با توجه به شکل‌گیری پیک ششم با سویه اُمیکرون، اتخاذ سیاست‌هایی برای تامین دارو و تخت در بیمارستان‌ها اهمیت زیادی دارد. دکتر سیداحمد طباطبایی‌ درباره تزریق واکسن کرونا به کودکان زیر ۱۲ سال گفت: تایید این موضوع از سوی کمیته علمی حدود ۳ هفته قبل صورت گرفت و به وزارت بهداشت اعلام کردیم انجام واکسیناسیون در این گروه سنی خوب است. پیشنهاد تزریق واکسن به این گروه سنی قویا توسط کمیته علمی تایید شده است. وی افزود: این تایید با استناد به واکسیناسیون سایر کشورها که کار را با تزریق واکسن‌های غیر MRNA آغاز کرده‌اند صورت گرفته است. آنچه برای واکسیناسیون این گروه از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تایید است، واکسن‌های MRNA است ولی چون ما به این نوع واکسن‌ها دسترسی نداریم باید براساس مطالعه و شواهد سایر کشورها اقدام کنیم که مشخص شد واکسن‌های سوبرانا (پاستوکووک) و سینوفارم موثر هستند. معمولا خانواده‌ها نگران عوارض واکسن‌ها هستند که به نظر نمی‌رسد عوارضی داشته باشند. در مقایسه با وضعیت ابتلای کودکان به کرونا، تزریق واکسن جای نگرانی ندارد و توانایی پیشگیری داشته و می‌تواند میزان مرگ‌و‌میر و عوارض شدید را کنترل کند. طباطبایی ادامه داد: با توجه به تصمیم‌گیری برای از سرگیری و راه‌اندازی فعالیت‌های اجتماعی از جمله شرکت در مدارس و مجامع باید شرایط ایمنی برای افراد ایجاد شود. شاید کودکان مبتلا به «کووید-19» علائم شدیدی تجربه نکنند اما می‌توانند به عنوان ناقلان فعال در جامعه حضور داشته باشند و کانون‌هایی برای انتقال بیماری به بزرگسالان باشند. 

وی با اشاره به اینکه طی روزهای آتی، شیوع بیماری بیشتر خواهد شد، اظهار کرد: دستورالعمل‌های کشوری حاکی از بازگشایی مدارس است و... اما مطابق دستورالعمل‌ها، زیرساخت‌های لازم فراهم نشده است. طباطبایی افزود: بیماری اُمیکرون در کودکان مقداری بیشتر است، زیرا بزرگسالان به دلیل انجام واکسیناسیون یا به بیماری مبتلا نمی‌شوند یا حالتی خفیف از آن را تجربه می‌کنند. وی با اشاره به ورود به پیک ششم کرونا تصریح کرد: سویه غالب اکنون اُمیکرون است که بیماری شدیدی نخواهد داشت اما چون تعداد بیماران زیاد است ممکن است با مسائلی مانند کمبود دارو مواجه شویم که لازم است مراکز درمانی، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها ملزومات مورد نیاز را تامین کنند. 

***

گروه اقتصادی: روز گذشته سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در سخنان پیش از نماز جمعه گفت: نخستین ثمره گسترش تعاملات با روسیه رخ داد و آنها در نامه رسمی به وزارت اقتصاد اعلام کردند نخستین بخش خط اعتباری برای احداث نیروگاه سیریک تخصیص داده شد. 29 دی‌ بود که سیدابراهیم رئیسی در سفری 2 روزه وارد مسکو شد و با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود دیدار و گفت‌وگو کرد. یکی از محور‌های مهم توافقات انجام شده میان ۲ طرف در این سفر، افزایش همکاری‌ها در حوزه بالادستی نفت و گاز و حوزه نیروگاهی بود. همچنین در این سفر بر سر تسریع و تکمیل استفاده از خط اعتباری ۵ میلیارد یورویی که بعد از گذشت چند سال از تصویب آن همچنان پیشرفتی نداشته، توافقاتی شد. به گزارش «وطن‌امروز»، یکی از طرح‌های مشترک میان ایران و روسیه، احداث نیروگاه حرارتی 1400 مگاواتی سیریک است که از سال 1393 مقدمات آن انجام شده بود اما در این سال‌ها پیشرفت چندانی نداشت. 

اواخر سال ۱۳۹۵ و در دولت یازدهم بود که طبق تصمیمات رؤسای‌جمهور 2 کشور ایران و روسیه، نیروگاه ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک هرمزگان کلنگ‌زنی شد تا این نیروگاه نیز به لیست ۴ نیروگاه دیگر از جمله نیروگاه منتظرقائم اصفهان و نیروگاه رامین اهواز که توسط روس‌ها احداث شده بود، بپیوندد. طبق قرارداد بین ایران و روسیه، بنا شد نیروگاه سیریک با ۴ واحد ۳۵۰ مگاواتی بخار (در مجموع 1400 مگاوات) از طریق تأمین مالی روسیه احداث شود. 

دولت وقت در لایحه اصلاح بودجه سال 1395 بحثی را برای اخذ تسهیلات اعتباری از دولت فدراسیون روسیه به میزان 5میلیارد یورو مطرح می‌کند و این موضوع در لایحه ارائه ‌شده در مجلس شورای اسلامی به تصویب می‌رسد که مطابق با آن تصویب‌نامه به دولت اجازه داده می‌شود با رعایت سقف مقرر در قانون بودجه تا سقف 5 میلیارد یورو برای طرح‌های تملک دارایی سرمایه از کشور روسیه وام اخذ شود. 

این بند در لایحه‌های بودجه سنوات آتی هم تکرار می‌شود و به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد. بر همین اساس در دی‌ماه سال 95 یک موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی و دولت فدراسیون روسیه مبادله می‌شود تا برای طرح‌های زیرساختی و طرح‌های سرمایه‌گذاری مشترک پروژه‌هایی تصویب شود که بتوانند از محل وام 5 میلیارد یورویی استفاده کنند. 

یکی از پروژه‌هایی که برای این منظور کاندیدا می‌شود، احداث یک نیروگاه حرارتی در ایران است. با توجه به اینکه قبلا هم بحث احداث نیروگاه بخار در جنوب شرق کشور مطرح بوده است و به منظور پایداری شبکه در آن منطقه و همچنین ضرورت توسعه سواحل مکران، پروژه نیروگاه بخار سیریک کاندیدا می‌شود که از محل این تسهیلات بتواند استفاده کند. 

در نهایت پیمانکار توسط وزارت انرژی روسیه معرفی می‌شود و مصوبه‌های لازم از هیات‌وزیران، شورای اقتصاد، کمیسیون ماده 28 قانون برگزاری مناقصات برای بحث ترک تشریفات و مجوزات لازم از بانک مرکزی، وزارت صمت و سایر دستگاه‌ها اخذ می‌شود. در دولت دوازدهم تا سال 99 خبری از پیشرفت این پروژه نبود تا اینکه در نهایت سال 99 پس از تعویض پیمانکار پروژه، قرارداد اجرای پروژه به تصویب و تأیید وزارت دارایی ایران و روسیه رسید و اجرایی شدن پروژه و گشایش خط اعتباری LC در دستور کار طرفین قرار گرفت و خرداد امسال عملیات ساخت آن آغاز شد. 

نیروگاه سیریک در ۱۴۰ کیلومتری شرق شهرستان بندرعباس و ۳۰ کیلومتری جنوب شهرستان میناب در ساحل تنگه هرمز قرار دارد. از آنجا که این نیروگاه در مجاورت دریا قرار دارد، امکان استفاده از سوخت جایگزین را داراست، یعنی در صورت لزوم تا 2.3 میلیون مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی به دنبال خواهد داشت که از نظر رونق فعالیت‌های اقتصادی و اشتغال‌زایی دارای اهمیت است و پیش‌بینی می‌شود در فرصت ۴۰ ماه، هر ۴ واحد این نیروگاه یکی پس از دیگری به بهره‌برداری برسند. 

در شرایطی که صنعت برق به دلیل نبود افزایش متناسب تعرفه فروش برق و تحریم‌های ظالمانه با کمبود جدی منابع مالی برای توسعه طرح‌های تولید برق روبه‌‌رو است، استفاده از شیوه‌های مختلف تامین منابع برای پیشبرد پروژه‌های پیش‌بینی شده در این بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

اجرای طرح احداث نیروگاه سیریک با استفاده از منابع مالی خارجی با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، کمبود منابع در دسترس دولت جهت هزینه‌کرد در پروژه‌های عمرانی و نداشتن دسترسی مستقیم کشور به منابع ارزی خود، اقتصادی‌ترین روش تامین مالی این طرح بوده است. 

 

* نیاز به ۵/۳ میلیارد یورو اعتبار

برای احداث نزدیک به ۴ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید در هر سال، منابعی افزون بر 3.5 میلیارد یورو صرفا در بخش تولید برق نیاز است؛ این مهم در حالی است که همه منابع درآمدی شرکت تولید نیروی برق حرارتی در هر سال کمتر از یک‌‌ششم منابع مورد نیاز در بودجه پیش‌بینی شده است. 

بدین منظور پس از گذشت ۴ سال با رایزنی‌های صورت‌گرفته مقرر شده است تا از اعتبار 1.4 میلیارد یورویی مورد نیاز برای ساخت نیروگاه سیریک، حدود ۸۵ درصد آن یعنی 1.2 میلیارد یورو توسط طرف روسی و مابقی از منابع داخلی دولت ایران تامین شود. 

بر اساس قرارداد احداث نیروگاه 1400 مگاواتی سیریک، شرایطی پیش‌بینی شده است که 30 درصد از کل فرآیند ساخت با مشارکت شرکت‌های ایرانی فعال انجام شود. این 30 درصد می‌تواند شامل خدمات مهندسی، تامین تجهیزات و حوزه اجرا باشد. با توافقی که انجام شده با هدف استفاده حداکثری از توانمندی کشور، مقرر شد کل بخش اجرا اعم از فرآیند ساختمانی، نصب و راه‌اندازی تجهیزات توسط شرکت‌های ایرانی انجام شود که این بند قراردادی 320 میلیون یورو ارزش دارد و می‌تواند به شرکت‌های ایرانی تزریق شود. علاوه بر این مساله، مطابق قرارداد پیمانکار موظف است تجهیزاتی به ارزش 110 میلیون یورو را از شرکت‌های ایرانی فعال در این حوزه خریداری کند. 

 

* راه توسعه مکران 

نیروگاه بخار ۱۴۰۰ مگاواتی سیریک استان هرمزگان دارای ۴ واحد بخار ۳۵۰ مگاواتی با راندمان ناخالص حدود ۴۶ درصد است. بویلر نیروگاه از نوع Super Critical‌ یکبار گذر با سوخت اصلی گاز و تامین آب مورد نیاز نیروگاه از دریا صورت خواهد گرفت که برای تامین آب مصرفی نیروگاه، آب‌شیرین‌کن (MED‌)‌ با ظرفیت خروجی ۲۱۰ مترمکعب در ساعت در دستور کار قرار گرفته است. 

از مزایای این پروژه تصویب احداث خط لوله آب از پایین‌‌دست سد سرنی به شهرستان سیریک است که با مشارکت شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی ظرف حداکثر ۶ ماه احداث و مشکل آب روستاهای این شهرستان نیز از این طریق رفع خواهد شد. بر اساس ارزیابی صورت‌گرفته افزون بر ۳۰ روستای سیریک که با مشکل جدی تامین آب روبه‌رو هستند، با اجرای این پروژه از نعمت آب شرب پایدار برخوردار خواهند شد. 

نیروگاه سیریک به عنوان یکی از گام‌های موثر و کلیدی در راستای توسعه همه‌‌جانبه این منطقه مهم و استراتژیک است و ساخت آن یکی از طرح‌های مهم ملی و توسعه‌ای برای این بخش از کشورمان خواهد بود که می‌تواند این منطقه بندری را توسعه داده و به طور یقین جهش بزرگی در منطقه مکران ایجاد کند؛ جهشی که منجر به تولید انرژی الکتریکی مورد نیاز منطقه مکران و ایجاد اشتغال قابل توجهی برای نیروهای جوان منطقه نیز خواهد شد. بر اساس برآوردهای صورت گرفته، اشتغال زمان ساخت نیروگاه سیریک در 67 ماه ابتدایی معادل 5000 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در منطقه خواهد بود. از سوی دیگر در دوره بهره‌برداری نیز پیش‌بینی می‌شود 800 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این نیروگاه مشغول به کار شوند. لازم به ذکر است شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی تاکید دارد حداکثر استفاده از نیروهای بومی را در این پروژه به کار گیرد.

گروه سیاسی: دور هشتم مذاکرات کمیسیون برجام بین ایران، ۱+۴ و هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی جمعه هشتم بهمن‌ماه با رایزنی‌ها در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد و علی باقری، رئیس هیأت مذاکره‌‌کننده جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی در این چارچوب دیدار و گفت‌و‌گو کردند. بر این اساس دور هشتم مذاکرات که از 27 دسامبر - یک‌ماه  پیش- آغاز شده طبق اعلام انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، با چند روز وقفه مواجه شده و پس از بازگشت هیأت‌ها به پایتخت‌‌های خود  ادامه گفت‌و‌گو‌ها به هفته آینده موکول شد. به گزارش «وطن‌امروز»، مذاکرات وین این روزها در شرایطی ادامه دارد که شکاف‌های عمیق در تیم مذاکره‌کننده آمریکایی بر فضای حاکم بر مذاکرات سایه ‌انداخته است. طی هفته گذشته رسانه‌های آمریکایی از جدا شدن برخی اعضای تیم آمریکایی همچون «ریچارد نفیو» خبر داده بودند و حالا در پی این شکاف، «آرین طباطبایی» مشاور ارشد دفتر کنترل تسلیحات وزارت خارجه ایالات متحده نیز به دلیل اختلاف نظر با «راب مالی» نماینده آمریکا در امور ایران از تیم آمریکا در مذاکرات وین جدا شد. وزارت خارجه آمریکا اسفند سال گذشته، آرین طباطبایی را به عنوان مشاور ارشد معاون وزارت خارجه آمریکا در امور کنترل تسلیحاتی و امور امنیت بین‌الملل منصوب کرد. «لورا روزن» خبرنگار آمریکایی وبگاه «دیپلماتیک» به نقل از برخی منابع گزارش کرد خروج ۲ نفر از تیم مذاکره‌کننده آمریکا در گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران در نتیجه اختلافات سیاسی‌ای است که مدتی است بین اعضای تیم آمریکایی به وجود آمده است. بر اساس این گزارش، «ریچارد نفیو» معاون نماینده آمریکا در امور ایران ماه دسامبر از تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران کناره‌‌گیری کرد و در وزارت خارجه ایالات متحده باقی ماند. از طرف دیگر، طباطبایی که به عنوان مشاور ارشد دفتر کنترل تسلیحات وزارت خارجه آمریکا فعالیت دارد نیز از تیم راب مالی جدا شد و هم‌اکنون به کار خود در دفتر معاونت کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی وزارت خارجه آمریکا ادامه می‌دهد. بر اساس گزارش وبگاه دیپلماتیک، نفیو و طباطبایی حاضر به اظهارنظر درباره این خبر نشدند. منابع دیپلماتیک آمریکا گفته‌اند پاییز امسال، نفیو به این باور رسید که به جای دنبال کردن سیاست بازگشت به برجام، آمریکا باید به دنبال مذاکره برای یک توافق متفاوت با ایران باشد که این باور در تضاد با سیاست‌های آمریکا به رهبری راب مالی بود که بر این باور است در صورت امکان، تلاش برای بازگرداندن محدودیت‌های برجام در کوتاه‌مدت در راستای منافع ملی آمریکاست. یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه آمریکا که خواست نامش فاش نشود درباره این موضوع اینگونه گفته است: «هیچ اختلاف شخصی وجود نداشته است. اگر هر اختلافی وجود داشت، اختلاف با سیاست‌های دولت آمریکا بوده است». وبگاه دیپلماتیک گزارش داده است که این اختلافات در تیم مذاکره‌کننده آمریکا اندکی پس از آن به اوج خود رسید که مذاکرات در اواخر نوامبر، پس از یک وقفه ۵ ماهه، در وین آغاز شد. بر اساس این گزارش، خروج نفیو پس از آن صورت گرفت که طرف‌های مذاکره‌کننده در وین، دور هفتم مذاکرات وین را ترک کردند تا با وقفه‌ای کوتاه مجددا آن را آغاز کنند و طباطبایی نیز ظاهرا به دلیل اختلافات با راب مالی از تیم مذاکره‌کننده آمریکا در وین استعفا کرده است. 

 

* مواضع پرابهام واشنگتن!

مقامات دولت بایدن همچنان به رویه مواضع غیرشفاف و پرابهام خود جهت تاثیرگذاری منفی بر مذاکرات ادامه می‌دهند. دولتمردان آمریکایی به وضوح از اقداماتی که باید واشنگتن برای بازگشت موثر به برجام انجام دهد طفره می‌روند و در عوض از آماده شدن برای وضعیتی که دیپلماسی شکست بخورد صحبت به میان می‌آورند! در چنین شرایطی برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه در کاخ سفید روز پنجشنبه در مصاحبه با یکی از اعضای اندیشکده کارنگی، شانس توافق با ایران برای احیای برجام را محتمل دانست. وی در این باره گفت: «شانس توافق [با ایران] وجود دارد اما باید بگویم که شانس اینکه هیچ توافقی نیز حاصل نشود، وجود دارد. ما خودمان را برای هر دو سناریو آماده کرده‌ایم». مقام ارشد آمریکایی درباره گمانه‌زنی‌های مطرح شده درباره توافق موقت [که جمهوری اسلامی ایران قاطعانه آن را رد کرده است] گفت: «من همیشه به فکر یافتن یک راهکار برای محدود کردن پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بوده‌ام؛ شاید ارائه معافیت‌های تحریمی محدود برای خریدن زمان. اما تمرکز ما بیشتر روی بازگشت کامل به توافق است». پایگاه آکسیوس به نقل از این مقام کاخ سفید نوشت: طرف‌ها «در آستانه توافق احتمالی» هستند اما او نمی‌خواهد درباره میزان احتمال توافق گمانه‌زنی کند. آکسیوس نوشته اظهارات مک‌گورک را که در جریان همایشی در اندیشکده کارنگی مطرح شده می‌توان خوش‌بینانه‌ترین اظهارنظر از سوی یک مقام دولت آمریکا درباره مذاکرات وین از زمان آغاز آن در اواخر ماه دسامبر (اوایل آذرماه) دانست اما مک‌گورک توضیحی درباره دلیل رسیدن به این ارزیابی ارائه نکرد. مک‌گورک در بخش دیگری از اظهاراتش مدعی شد گفت‌وگوها به «نقطه پایان» نزدیک شده و ایالات متحده آمریکا به‌زودی خواهد فهمید که آیا ایران برای بازگشت به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای برجام آمادگی دارد یا نه. از سوی دیگر، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید با «ایال هولاتا» همتای صهیونیست خود درباره ایران رایزنی کرد. روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست در این باره گزارش کرد، سالیوان در جلسه با هولاتا گفته است در صورت شکست مذاکرات وین، ایالات متحده گزینه‌های دیگر را مورد بررسی قرار می‌دهد. کاخ سفید پیش از این اعلام کرده بود گروه مشورتی راهبردی ایالات متحده - رژیم صهیونیستی (SCG) بین سالیوان و هولاتا با تمرکز بر مذاکرات با ایران و تحولات چشمگیر اخیر در منطقه غرب آسیا برگزار شده است. بر اساس این گزارش، سالیوان در این دیدار مجازی مدعی شد واشنگتن به استفاده از دیپلماسی به عنوان روش ارجح برای رسیدگی به مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران پایبند است اما با این حال گفت در صورت شکست دیپلماسی، کشورش برای به‌کارگیری جایگزین‌های دیگر که با هماهنگی شرکای آمریکا همچون رژیم صهیونیستی آماده شده، آمادگی دارد. پایگاه خبری آکسیوس درباره دیدار هولاتا و سالیوان نوشت که برگزاری این نشست از این جهت اهمیت دارد که تمرکز کاخ سفید بیشتر روی اوکراین متمرکز شده و مذاکرات با ایران هم اولویت بالایی دارد، بنابراین دولت «جو بایدن» معتقد است که باید زمان بیشتری را برای مشورت با تل‌آویو اختصاص دهد. 

 

* گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا در دستور کار نبوده

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز چهارشنبه (ششم بهمن‌ماه) به دعوت رئیس و اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی حاضر شد و ضمن تشریح آخرین وضعیت مذاکرات جاری در وین، به سوالات نمایندگان ملت پاسخ گفت. امیرعبداللهیان به ارائه گزارشی از روند مذاکرات در ۴ حوزه رفع تحریم‌ها، تعهدات هسته‌ای، اخذ تضامین و راستی‌آزمایی پرداخت و ضمن پاسخ به سوالات، دیدگاه‌های نمایندگان حاضر در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی را دریافت کرد. وزیر امور خارجه با تبیین تلاش جدی مذاکره‌کننده ارشد، علی باقری و ابتکارات مطروحه از سوی جمهوری اسلامی ایران و تیم مذاکره‌کننده اظهار داشت: اراده جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب، پایدار و قابل اتکا قطعی است. امیرعبداللهیان همچنین در جمع اعضای کمیسیون امنیت ملی با تأکید بر اینکه تا به امروز هیچ گفت‌وگوی مستقیمی بین تیم‌های مذاکراتی جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در وین صورت نگرفته است، اظهار داشت: نظرات فنی ۲ طرف از طریق یادداشت‌های مکتوب غیررسمی و به واسطه‌ هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی منتقل می‌شود. 

 

* گمانه‌زنی اولیانوف از زمان حصول توافق

میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین که به ‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد کشورش در مذاکرات وین حضور دارد، چهارشنبه‌شب در مصاحبه با شبکه خبری روسیه24 از احتمال رفع تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران از ماه آوریل (اواسط فروردین 1401) در صورت احیای برجام سخن گفت. دیپلمات ارشد روس در این باره گفت: «اگر مذاکرات با سرعتی بیشتر نسبت به سرعت کنونی آن انجام شود، امکان حصول توافق تا پایان ماه فوریه (دهه اول اسفندماه) واقعی به ‌نظر می‌رسد». وی ادامه داد: «البته پس از آن چند ماه برای ازسرگیری اجرای توافق هسته‌ای زمان نیاز است». اولیانوف در عین حال پیش‌بینی کرد در صورت حصول توافق در ماه فوریه، تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران از ماه فوریه (اواسط فروردین 1401) برداشته خواهد شد. وی در این رابطه گفت: «برای اینکه آمریکایی‌ها آماده لغو تحریم‌ها شوند و شرایط مورد نظر برای بازگشت تجارت خارجی ایران به حالت عادی را تضمین کنند، مدتی زمان لازم است که احتمالاً همه این مسائل باید تا قبل از ماه آوریل حل‌وفصل شود. تهران نیز چند ماه زمان نیاز دارد تا برای بازگشت به اجرای تعهدات خود در برجام آماده شود».

******

خبرگزاری صداوسیما در توضیح این اتفاق نوشت: افراد یا گروهی ناشناس تلاش کردند چند شبکه صداوسیما را هک کنند. تصویر شبکه یک سیما برای لحظاتی امروز هک شد. در میان پخش آنونس برنامه‌ها به مدت 10 ثانیه، تصاویری از سران منافقین و صوت یکی از سخنرانی‌های آنها روی آنتن شبکه یک دیده و شنیده شد. مسؤولان فنی سازمان صداوسیما می‌گویند احتمالا سرور، مورد حمله هکری قرار گرفته است. بر اساس این گزارش، اتفاقاتی شبیه به این در شبکه قرآن، رادیو پیام و جوان هم رخ داده است.

در همین ارتباط رضا علیدادی ـ معاون توسعه و فناوری صداوسیما ـ در توضیح این اتفاق به شبکه خبر گفت: با توجه به اینکه زیرساخت‌های مدنظر از قبل در نظر گرفته شده بود، به نظر می‌رسد این اتفاق، کار ساده‌ای نیست؛ کار فوق‌العاده پیچیده‌ای است که به احتمال خیلی زیاد کسانی که صاحب این تکنولوژی هستند می‌توانند از بک دورها و امکاناتی که خودشان از قبل روی سیستم‌ها در نظر گرفته‌اند، بهره‌برداری کنند و بتوانند به زیرساخت‌ها صدمه بزنند. وی افزود: همکاران ما دارند بررسی می‌کنند. امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن بتوانیم علت و محدوده مشکل را اعلام کنیم. 

گروه فرهنگ و هنر: شاید اگر صحبت‌های اخیر فرهادی در نشستی که با فیلمسازان و منتقدان داشت، در شبکه‌های اجتماعی منتشر نمی‌شد، پرداختن به ماجرای کپی بودن «قهرمان» از مستند «دو سر برد، دو سر باخت» آنقدر جذابیت پیدا نمی‌کرد. صحبت‌هایی که اصغر فرهادی درباره طراحی شخصیت رحیم (امیر جدیدی) مطرح می‌کند، حتی در جزئیات بشدت به واقعیت شخصیت اصلی در مستند «دو سر برد، دو سر باخت»، نزدیک است. به گزارش «وطن‌‌امروز»، کاربران شبکه‌های اجتماعی بتازگی فیلمی از اظهارات اصغر فرهادی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند که در آن وی از نحوه طراحی شخصیت امیر جدیدی برای نقش رحیم می‌گوید. اشاره فرهادی به جزئیاتی مانند لبخند دائمی و نحوه مدیریت آن، تا حد زیادی مشابه جزئیاتی است که شخصیت واقعی در مستندش در معرفی خود طرح می‌کند. این بخش از صحبت‌های فرهادی و آن بخش از مستند «دو سر برد، دو سر باخت»، کنار هم گذاشته شده و در برخی شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. یکی از پربازخوردترین اتفاقات رسانه‌ای درباره فیلم قهرمان، این روزها البته گفت‌وگوی مفصلی است که آزاده مسیح‌زاده با نشریه تجربه داشته است و با واکنش تیم حقوقی فیلم قهرمان هم مواجه شده است؛ گفت‌وگویی که واکنش‌های منفی را نسبت به اصغر فرهادی برانگیخته، آنچنان که توضیحات تیم حقوقی قهرمان را در افکار عمومی غیرمنطقی جلوه داده است. مسیح‌زاده در بخشی از گفت‌وگوی طولانی که با شماره جدید ماهنامه تجربه داشته، درباره نحوه پرداختن به سوژه‌های فرهادی در ورکشاپ سال 93 می‌گوید: «ایشان سوژه‌‌هایی را با جست‌وجو در اینترنت پیدا کرده بودند؛ از جمله یک کارتن‌خواب به نام حسن مصطفایی که سنندجی بود ولی در کوچه مروی تهران طلا پیدا کرده بود. یک رفتگر به نام احمد ربانی، یک پسر دزفولی که کیفی حاوی 500 میلیون تومان پول پیدا کرده بود و یک کارگر شهرداری که تلاش کرده بود طلاهای خانمی را که به اشتباه قاطی آشغال‌ها شده بود، پیدا کند. یک رفتگر دیگر هم بود. کلا بیشتر خبرهایی که آقای فرهادی به صورت پرینت به کلاس آورده بودند مربوط به مبالغ و اشیای پیدا و بازگردانده شده، مربوط به رفتگرها بود». او در ادامه می‌افزاید: در جلسه دوم به خانم اسکندرفر گفتم من می‌خواهم به شهر خودم بروم و آنجا سوژه‌ای در مسیر همین «اشیای گم‌شده» پیدا کنم چون هزینه‌هایم کمتر می‌شود. ایشان هم موافقت کرد و گفت برو. راستش سوژه‌هایی که آقای فرهادی پیدا کرده بود، چندان تازگی نداشتند. انگار نتیجه یک جست‌وجوی ساده و کمی شتاب‌زده در اینترنت بودند. مثلا بچه‌‌هایی که داشتند روی سوژه احمد ربانی کار می‌‌کردند، در میانه‌‌‌های راه متوجه شدند درباره او قبلا مستندی ساخته شده است!... در این بین یکی از دوستانم که می‌‌دانست دنبال چنین سوژه‌‌ای هستم، ماجرای زندانی شیرازی را که پولی پیدا کرده و به صاحبش بازگردانده، از خاله‌اش نقل کرد. کل چیزی که هم خاله او به یاد داشت همین «زندانی شیرازی» بود و اینکه یک گزارش درباره او و مصاحبه با او چند سال قبل از شبکه استانی فارس پخش شده».

 

* امضای اجباری تعهدنامه کتبی در حضور فرهادی

مسیح‌زاده در ادامه به تلاش‌هایی که برای پرداختن به این سوژه در قالب مستند داشته اشاره می‌کند. او گزاره‌هایی را مطرح می‌کند که به نظر غیرمنطقی نمی‌رسد. این مستندساز در ادامه ماجرای امضا کردن تعهدنامه‌ای درباره این سوژه در حضور فرهادی را چند سال بعد از کارگاه اول بعد از بیان مقدماتی، اینطور طرح می‌کند: «آقای فرهادی گفت تا اینجا هستی متنی که روی آن کاغذ نوشته شده را به خط خودت روی این کاغذ بنویس. یک نگاه به متن کردم. تقریبا این بود: «این ‌‌جانب آزاده مسیح‌زاده فرزند... به شماره ملی... در صحت و سلامت عقل و اراده اعلام می‌‌دارم مستند... بر اساس طرح و ایده‌‌‌ای از آقای فرهادی می‌باشد». این عین جمله نیست ولی خیلی نزدیک است و این به خاطرم مانده بود. اگر چه اخیرا کاغذ را توی دادگاه دیدم. خودم که نسخه‌‌‌ای از آن نداشتم. یعنی کلا یک نسخه بود که نزد آقای فرهادی ماند. خواندم و استرس گرفتم. انگار نفسم پس رفت. سرم را بالا آوردم و گفتم آقای فرهادی می‌‌شود راجع به این صحبت کنیم؟ ایشان گفت حالا امضا کن و شماره ملی‌ات را هم صحیح بنویس که برایت بلیت هواپیما بگیریم، با هم می‌‌رویم شیراز و درباره‌‌‌اش صحبت می‌‌کنیم. من هی می‌‌گفتم آقای فرهادی... می‌‌خواستم یک جوری با روی خوش از زیرش در بروم. می‌خواستم بگویم ایده مال خودم است. خودم این مستند را ساخته‌‌‌ام. این طرح اصلا جزو مواردی که شما سر کلاس آوردید، نبود (که تازه آنها هم طبق بیانیه اخیر کارنامه نمی‌‌تواند متعلق به استاد باشد). آقای فرهادی هی مصرانه می‌‌گفت امضا کن. بعد هم پرسید: «فیلمت رو با چه اسمی فرستادی به جشنواره‌ها جایزه گرفت؟» گفتم «دو سر برد، دو سر باخت». گفت همان را بنویس. یادم آمد در تماس تلفنی‌‌‌ای که از مؤسسه بامداد با من گرفته شده بود، گفته بودم فیلم را در خارج به نام پرده چهارم نمایش داده‌‌‌ام. در طول آن لحظات این احساس را داشتم که آقای فرهادی دارد مالکیت فیلم من را می‌گیرد».

 

* چرا وقت ما را گرفته‌ای؟!

مسیح‌زاده در ادامه می‌گوید: «از ایشان پرسیدم آقای فرهادی! فیلم قهرمان ربطی به مستند من دارد؟ ایشان گفتند نمی‌‌خواهم هیچ پلان یا هیچ بخشی از خط داستانی قهرمان مثل فیلم تو بشود. من فیلمنامه را 3 سال پیش نوشته‌‌‌ام. گفتم من مستند را 5 سال پیش ساختم و به شما نشان دادم. ایشان هم گفت فیلمنامه را خیلی سال پیش نوشته‌‌‌ام. من سریع به فریده شفیعی نگاه کردم که یعنی دیدی آقای فرهادی حرفش را عوض کرد؟ ولی او همان‌‌طور بی‌‌تحرک آنجا ایستاده بود. من هی می‌‌خواستم امضا نکنم. ناگهان آقای فرهادی برخاست و گفت آزاده من از ساعت ۶ تا الان سرپا ایستادم و دارم درس می‌‌دم. نمی‌‌دانم برای یک امضای به این سادگی چرا وقت 3 نفر را گرفته‌‌‌ای؟ ما هر سه تا خسته هستیم. خودت هم خسته‌ای. من هنوز شام نخورده‌‌‌ام. این را امضا بکن و همگی برویم. گفتم آقای فرهادی من اگر امضا بکنم، بعد درباره‌‌‌اش حرف می‌‌زنیم؟ گفت بله حرف می‌‌زنیم. من شروع کردم به نوشتن متن و از استرس مدام اشتباه می‌‌نوشتم. ۳ بار کاغذ خراب کردم و شفیعی سریع کاغذ جدید می‌‌گذاشت جلویم. کاغذ سوم را که گذاشت، فرهادی گفت‌ داری اسراف می‌‌کنی. چقدر کاغذ مصرف می‌‌کنی؟ گفتم چشم و نوشتم. ولی گفتم آقای فرهادی ما حتما باید در این باره صحبت کنیم. گفت باشه. فریده شفیعی هم سریع گفت لطفا بفرمایید بیرون آقای فرهادی خسته هستند. ۲ دقیقه بعد من دم در مؤسسه روی زمین نشستم و گریه ‌‌کردم».

در نهایت اینکه پیگیری‌های بعدی مسیح‌زاده بی‌نتیجه می‌ماند و همه آنچه تا امروز در رسانه‌ها طرح شده است، اتفاق می‌افتد؛ ماجرایی که به نظر می‌رسد اگر نه اعتبار هنری، بلکه رویکردهای اخلاقی فرهادی را مورد تخطئه و انتقاد قرار داده و آنها را مخدوش می‌کند. برخی ناظران ممکن است این سوال را مطرح کنند که چرا اصغر فرهادی نخواسته نامی از مستند‌سازی که فیلم را با اقتباس از آن مستند ساخته، در کار باشد. این سوالی است که ما نیز جوابش را نمی‌دانیم. این اتفاق آن هم در سینمای حرفه‌ای عجیب است. البته در این میان پشتوانه بین‌المللی اصغر فرهادی نیز به کمک او آمده است. در شرایطی که ادعاهای جدی درباره اورجینال یا کپی بودن «قهرمان» مطرح است، این فیلم توانسته در بخش بهترین فیلمنامه‌ غیراقتباسی از سوی هیات نقد ملی آمریکا (ان‌بی‌آر) به عنوان برنده انتخاب شود!

 

* واکنش تیم حقوقی قهرمان

تیم حقوقی قهرمان البته در واکنش به اظهارات مسیح‌زاده مواردی را طرح کرده که از نظر کاربران مباحثی کلی تلقی شده است. در ‌بندی از جوابیه تیم قهرمان البته آمده است: «ادعای کپی بودن اثر سینمایی از این اثر مستند، مبنای حقوقی نداشته، از سویی حاصل عدم اطلاع از قوانین کپی‌رایت و از سوی دیگر ارائه اطلاعات ناقص و روایت‌های تحریف شده است. نمونه‌های بسیاری در سینمای ایران و جهان وجود دارد که از یک سوژه‌ رسانه‌ای شده، آثار مختلفی خلق کرده‌اند و هیچ‌کدام به نقض کپی‌رایت متهم نشده‌اند. مگر آنکه بیان خلاقانه‌ای در ۲ اثر مشابه بوده باشد. نکته‌ مهم اینکه باتوجه به حضور پخش‌کننده‌های بین‌المللی فیلم «قهرمان» و حساسیت‌های شدید و سخت‌گیرانه‌ آنها درباره قانون کپی‌رایت، چگونه ممکن است سازنده‌ «قهرمان» که پیش از این نیز با فیلم‌های قبلی‌اش تجربه‌ پخش بین‌المللی و آگاهی از این حساسیت‌ها را داشته، چنین ریسکی کرده باشد؟»

تیم قهرمان در بیانیه خود می‌افزاید: «با توجه به اینکه سازنده‌ اثر مستند، لینک نسخه‌ ۴۴ دقیقه‌ای را به همراه ادعای کپی بودن فیلم «قهرمان» برای برخی روزنامه‌ها، فستیوال‌ها و افراد بیرون از ایران فرستاده است، تیم حقوقی پخش‌کننده‌های بین‌المللی فیلم «قهرمان» با بررسی هر ۲ اثر، صریحا در نامه‌ای ادعای نقض کپی‌رایت در فیلم «قهرمان» را براساس قوانین کپی‌رایت در کشورهای خود، رد کرده و تصریح کردند که ادعای مطرح شده، هیچ جنبه و مبنای حقوقی‌‌ای ندارد».

با همه اینها باید منتظر ماند و دید این جدال حقوقی و اخلاقی به چه سمتی خواهد رفت!

***

هفتمین روز بهمن‌ماه برای بسیاری از هموطنان خوش‌یمن بود؛ چرا که استقرار سامانه کم‌فشار زمستانی بر آسمان کشور هوای 16 استان را برفی و بارانی کرد. 

بارش برف، باران و رعد و برق که از شامگاه چهارشنبه در نیمه غربی کشور آغاز شده بود، صبح پنجشنبه با کولاک و برف و وزش باد همراه شد به طوری که استان‌های خوزستان، کهگیلویه‌و‌بویراحمد، چهارمحال‌وبختیاری، لرستان، اصفهان، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان، زنجان، اردبیل، گیلان، کرمانشاه و ارتفاعات قزوین، البرز، تهران، سمنان و مازندران را تحت تاثیر کولاک برف، یخبندان و سوز زمستانی قرار داد. این بارش‌ها و تغییر دما، سبب وقوع بهمن، ریزش سنگ، لغزندگی جاده‌ها و کاهش دید و در نتیجه مسدود شدن جاده‌های مواصلاتی و برف‌گیر شد. 

براساس اعلام ایرنا، استان‌های غربی کشور بویژه در ارتفاعات چهره‌ای کاملا برفی و زمستانی به خود گرفتند. دیروز هم شاهد بارش برف و باران در نیمه شمالی کشور بودیم. پلیس برای جلوگیری از حوادث احتمالی،‌ تردد در ۴ مسیر ارتباطی سمنان به مازندران و گلستان را ممنوع کرد. استان‌های گلستان، مازندران و چهارمحال‌وبختیاری شاهد شدت بارش‌ها در روز پنجشنبه بودند و ایستگاه نوشهر در استان مازندران با حدود 50 میلیمتر بارش، رکورددار بارش‌ها بوده است. در استان البرز نیز بارش برف در محور ارتباطی کرج - چالوس، لغزندگی سطح این جاده را به دنبال داشت. در آذربایجان شرقی هم با ورود سامانه بارشی از صبح پنجشنبه، برف و کولاک این استان را فراگرفت. 

بیشترین بارش برف در آزادراه تبریز- زنجان و راه‌های ارتباطی مراغه- هشترود، تبریز- اهر-کلیبر، تبریز- ملکان و بستان‌آباد- سراب گزارش شد. در آذربایجان غربی نیز بارش برف در همه محورهای جنوب استان گزارش شد. بارش‌ها در جنوب این استان وسعت و شدت بیشتری داشت و مهاباد، نقده، میاندوآب، اشنویه، بوکان، تکاب، سردشت، پیرانشهر و شاهین دژ سفید پوش شدند. همچنین در پی بارش برف و برودت دمای هوا طی یک هفته گذشته، تالاب بین‌المللی «کانی‌برازان» در استان آذربایجان غربی یخ ‌زده است. در استان قزوین بارش برف از ارتفاعات و مناطق کوهستانی استان آغاز شد و پنجشنبه‌شب بارش‌ها سراسر استان قزوین را دربر گرفت. در استان خوزستان، فرماندار اندیکا روز پنجشنبه خبر داد که جاده اندیکا- شهرکرد در محدوده استان چهارمحال‌‌و‌بختیاری به دلیل بارش سنگین برف بسته شده و 4 تیم راهداری مشغول بازگشایی آن شدند. 

از استان چهارمحال‌و‌بختیاری (بام ایران) نیز خبر رسید بارش برف راه ارتباطی ۳۴ روستای شهرستان کوهرنگ را مسدود و خودرو‌ها را زمینگیر کرد به‌طوری که تردد در گردنه‌های این شهرستان به‌سختی و تنها با زنجیرچرخ امکانپذیر بود. 

در استان اردبیل به خاطر بارش برف، جاده‌ها لغزنده شد. حتی در استان تهران جاده‌ها و نواحی کوهستانی تحت تاثیر بارش‌ها قرار گرفت و معاون اداره کل راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای استان تهران از مسافران خواست از سفر به نواحی شمالی خودداری کنند، چرا که در جاده‌های کوهستانی با برف و کولاک مواجه می‌شدند. 

هر چند این سامانه بارشی بیشتر مناطق غربی و مرکزی کشور را تحت تاثیر قرار داد اما به تدریج با حرکت به سمت شرق، نیمه شرقی کشور هوای زمستانی بیشتری به خود گرفت و از این رو استان‌های شرقی اقدام به انتشار هشدارهای نارنجی و اطلاعیه‌های هواشناسی در این زمینه کردند. 

دیروز جمعه نیز ادامه بارش‌ها در استان‌های ساحلی خزر، خراسان شمالی، شمال خراسان رضوی و نیز در ارتفاعات استان‌های واقع در دامنه‌های جنوب البرز به شکل باران و برف و در شمال غرب کشور بارش پراکنده برف ادامه داشت.

 

* شرایط جوی امروز تا سه‌شنبه

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی طی امروز شنبه در سواحل شمالی، شمال سمنان، خراسان شمالی و نیمه شمالی خراسان رضوی و مناطقی از شمال غرب کشور بارش برف و باران و وزش باد پیش‌بینی می‌شود. همچنین فردا یکشنبه مناطقی از چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه‌و‌بویراحمد، جنوب بوشهر و سواحل دریای خزر نیز بارش پراکنده و وزش باد را خواهند داشت. روز دوشنبه در بیشتر مناطق کشور آسمان صاف خواهد بود و از بعدازظهر این روز سامانه بارشی از سمت جنوب غرب و شمال غرب وارد کشور خواهد شد و روز سه‌شنبه خوزستان، شمال بوشهر، فارس، جزایر شمالی خلیج‌فارس، کهگیلویه‌وبویراحمد و چهارمحال‌وبختیاری را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این بارش‌ها بتدریج به استان‌های یزد، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی کشیده خواهد شد. هوای تهران امروز شنبه صاف تا کمی ‌ابری همراه با غبار محلی با حداقل دمای ۲- و حداکثر دمای ۷ درجه سانتیگراد خواهد بود. 

روز گذشته بندرعباس با دمای کمینه و بیشینه ۲3 و ۲4 درجه سانتیگراد گرم‌ترین و ارومیه با دمای ۶- و ۸- درجه سانتیگراد سردترین مراکز استان کشور بودند. طی امروز و فردا دمای هوا در نیمه شمالی و مرکزی کشور تا 8 درجه سردتر خواهد شد. 

 

* بازگشایی جاده چالوس و آزادراه تهران- شمال

رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک راهور ناجا از بازگشایی جاده چالوس و آزادراه تهران- شمال خبر داد. سرهنگ احمد شیرانی روز گذشته گفت: جاده چالوس و آزادراه تهران- شمال (رفت و برگشت) که به‌ دلیل ریزش بهمن مسدود شده بود، بازگشایی شد. وی با تشریح آخرین وضعیت جوی افزود: در برخی از محورهای استان‌های مازندران، سمنان، گلستان، خراسان شمالی و خراسان رضوی بارش برف و باران گزارش شده‌ است. رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک راهور ناجا ادامه داد: محورهای دهگلان- حسین آباد، سقز- مریوان، ریگان- ایرانشهر و درگز- قوچان از محورهای اصلی هستند که در بارش‌های اخیر مسدود شدند.

***

سمیرا کریمشاهی: نبرد «شمشیر قدس» در ماه رمضان که مقاومت جانانه مردم بیت‌المقدس و نوار غزه علیه اشغالگران صهیونیست را به نمایش گذاشت، در حوزه‌ بین‌الملل هم یک موج همگانی حمایت از فلسطین و اعتراض علیه خانه‌دزدی‌های اسرائیل در محله شیخ‌جراح را به راه انداخت اما یک جلوه‌ خاص این حمایت‌ها سخنان سیدعبدالملک بدرالدین الحوثی، رهبر انصارالله یمن بود که اعلام کرد اگر یمن فقط تکه نانی هم داشته باشد آن را با برادران و خواهران فلسطینی تقسیم خواهد کرد. شاید چنین موضع ایثارگرانه‌ای در چارچوب هیچ کدام از نظریات روابط بین‌المللی و مکاتب غربی قابل درک و تحلیل نباشد اما ادبیات مقاومت چنین منشی را دیکته می‌کند. 

به نظر می‌رسد هیچ ملت و مردمی مانند محصوران در جغرافیای غزه و یمن نتوانند بر سر ظلم و رنج مشترک هم‌صحبت شوند. در کنار ادبیات مشترک مقاومت، مرجع مشترک این ظلم پیونددهند‌ه‌ ۲ ملت است. بدین ترتیب شاید تعجب‌برانگیز نباشد که مردم غزه شنبه‌شب گذشته در حمایت از مظلومان یمن تجمع و تظاهرات به راه انداختند. هر چند این اعلام حمایت، موجب خشم حکام جهان عرب طرفدار ائتلاف جنایتکار سعودی در یمن شد. این حکومت‌ها که با استدلال پوچ صلح و حمایت کارآمد از فلسطین بر عادی‌سازی روابط خود با رژیم‌صهیونیستی سرپوش می‌گذارند، از آشکار شدن دشمنی‌های مشترک علیه فلسطین و یمن واهمه دارند بویژه آنکه محمود الزهار، از رهبران جنبش حماس در گفت‌و‌گو با شبکه المیادین از تشابه جنایت رژیم‌های صهیونیستی علیه فلسطین و سعودی علیه یمن سخن گفته است. 

سخنان الزهار، در کنار فریاد حمایتی که از غزه بلند شد، پایگا‌ه‌های تنش‌زای منطقه را نگران کرده که رسوایی جنگ یمن برهم زننده روند عادی‌انگاری ظلم بر فلسطین و موجودیت نامشروع اسرائیل شود. هر چند حکام عرب میانه‌ای با مقاومت موجود در فلسطین ندارند اما امیدوارند از طریق کانال‌های سیاسی‌ای که در غزه بویژه در جنبش حماس دارند بتوانند موازنه موضع‌گیری بر سر یمن را شکل دهند. 

 

* چرا حماس؟

در بحبوحه آغاز بحران سوریه، نیروهای اخوان سوری مهم‌ترین مخالفان سیاسی دولت بشار اسد بودند که پشتیبانی محور نزدیک به تفکر خود یعنی ترکیه- قطر را داشتند. از طرف دیگر تشکیل بدنه‌ ایدئولوژیک‌محور جنبش حماس بر پایه تفکرات اخوانی باعث شده همواره از حمایت مالی- رسانه‌ای قطر و ترکیه برخوردار باشند. حلقه وصل اخوان باعث شد به رغم همکاری و آرمان‌های مشترک حماس و محور مقاومت، این جنبش در موضع دیگری قرار بگیرد و بر سرنگونی دولت سوریه تاکید کند. 

محوریت یافتن چنین ایدئولوژی‌ای در جریان حماس و کانال‌های ارتباطی‌ای که از پس آن شکل می‌گیرد باعث شده برخلاف جنبش جهاد اسلامی، حماس بسیار محافظه‌کارانه نسبت به حوادث یمن موضع‌گیری کند. در ابتدای این ظلم 7 ساله، واکنش حماس بیان کلیاتی مانند تاکید بر ثبات در یمن بود و حمایتی از مقاومت یمن به چشم نخورد. به همین منظور ائتلاف سعودی با وجود دشمنی‌ای که با جریان اخوان دارد علاقه‌مند است میدان یمن را به نقطه اشتراک میان خود، قطر و ترکیه تبدیل کند و از ظرفیت‌های آنها به نفع خود سود ببرد. 

اخوانی‌های یمن معمولا ذیل حزب اخوانی-سلفی الاصلاح شناخته می‌شوند. بدنه حزب وابسته به جریان‌های وهابی و نزدیک به ریاض است اما طی تحولات 2011 و تحریم قطر در 2017 انشقاق جریان اخوانی از وهابی و نزدیک شدن‌شان به محور دوحه- آنکارا رخ داد. با این حال این جریان در کنار محور مقاومت یمن قرار ندارد و با وجود تنش‌ها، در پیوند با محور جنوبی (ائتلاف سعودی) است. ائتلاف سعودی انتظار دارد در قبال دادن امتیازاتی به اخوانی‌هایی که در یمن به حاشیه رانده، آنها ظرفیت حمایتی در فلسطین از طریق حماس را به سمت ائتلاف متمایل سازند اما بعید است حماس به بی‌پروایی بحران سوریه برای یمن موضع داشته باشد. آنها از تلاش‌های آنکارا و ریاض برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل آگاهند لذا کارت‌های امتیازی خود را محتاطانه‌تر خرج می‌کنند. 

 

* اسرائیل؛ نگران‌تر از همیشه

گره خوردن مقاومت یمن و غزه قلمرو تهدید وجودی اسرائیل را هم گسترده می‌کند. این رژیم در روند عادی‌سازی روابط با سران جنوب خلیج‌فارس حساب ویژه‌ای روی فراهم شدن بستر جولان در دریای سرخ و دسترسی به خلیج‌فارس باز کرده است اما به رخ کشیدن توان موشکی و پهپادی یمن در حملات به عمق خاک عربستان باعث شد مسأله‌ تهدید بنادر اشغالی فلسطین در خلیج عقبه و دریای سرخ در محافل اسرائیلی ورود کند. پشتیبانی مقاومت غزه از یمن می‌تواند اسرائیل را در تنگنای کنشگری به منظور مقابله با تهدیدها از سوی یمن مواجه کند، به همین منظور طرح تجزیه که راهکار پراستفاده صهیونیست‌ها با هدف فروپاشی ملت‌های منطقه است برای یمن هم طرح شده است. اکثر یهودیان یمنی تحت حمایت بریتانیا در دهه 50 میلادی به سرزمین‌های اشغالی مهاجرت کردند اما اقلیتی بویژه در استان شبوه همچنان سکونت دارند. در کنار آن، تجزیه یمن به شمال و جنوب، موقعیت نفوذ اسرائیل در این کشور را فراهم می‌کند چرا که آنها هم روی اقلیت یهودی که در بخش‌ جنوبی یمن مستقر خواهند شد، ظرفیت‌سازی می‌کنند و هم اینکه جنوب یمن تحت تسلط عناصر اماراتی است که روز به روز روابط آنها با اسرائیل عمیق‌تر می‌شود. 

 

* عبرت نگرفتن اتحادیه عرب

عدم تفوق شیوخ حاشیه‌نشین خلیج‌فارس در تحولات میدانی منطقه باعث سرازیر شدن زر و زور آنها به فضای سیاسی می‌شود. سیاست حذف و انزوا که به سرکردگی سعودی در اتحادیه عرب دنبال می‌شود به دنبال زدن گره کور بر روند تحولاتی است که امکان شکست این جریان را به دنبال دارد. تجربه بارز آن جنگ سوریه است. حکام عرب تصور کردند با به انزوا کشاندن دولت قانونی سوریه می‌توانند زمینه‌های سقوط آن را فراهم کنند اما اکنون با گذشت 10 سال رویای سقوط بشار اسد به دغدغه‌ چگونگی بازگشت دولت اسد به اتحادیه عرب تبدیل شده که پیروزی بزرگی برای او رقم نزند. 

حال چنین طرحی علیه مردم یمن در جریان است. در واکنش به حمله بازدارنده و هشداردهنده یمن به خاک ابوظبی، محور اماراتی- سعودی برای برگزاری جلسه فوق‌العاده اتحادیه عرب به منظور محکوم کردن انصارالله و جا زدن این اقدام به عنوان حمله تروریستی(!) تلاش کرد. جز اعطای نمایندگی یمن در اتحادیه به عناصر سعودی و فرافکنی برای سرپوش گذاشتن بر جنایاتی که علیه ملت یمن می‌شود، این کشور جایگاهی در این اتحادیه ندارد. اما بلند شدن صدای حمایت از غزه با توجه به وجود یک نگاه جهانی به مسائل فلسطین می‌تواند بر هم زننده معادلات حکام عرب به منظور فراموشی یمن باشد تا این اتحادیه را بیش از پیش به کابوسی مشابه سوریه نزدیک کند و روزی محکوم به پذیرش نمایندگان واقعی ملت یمن در جمع خود شود.

و سرانجام رسیدیم به آخرین بزنگاه؛ جایی برای صعود به جمع بهترین‌های جهان؛ به جام جهانی. کمتر کسی تصور می‌کرد بعد از فاجعه شارلاتان بلژیکی، مارک ویلموتس، این تیم ‌ملی بتواند سریع‌ترین صعود همه ادوار تاریخ به جام‌جهانی را داشته باشد اما چنین شد؛ به واسطه حضور یک کادر فنی بی‌ادعا؛ به مدد تلاش بازیکنانی که می‌خواستند ثابت کنند بهترین قاره هستند، حتی بدون کارلوس کی‌روش. سرانجام شامگاه پنجشنبه 7 بهمن‌ 1400 همه چیز همان‌طور که می‌خواستیم تمام شد؛ سلام به دوحه از ورزشگاه آزادی آن هم با پیروزی یک بر صفر مقابل تیم ‌ملی عراقی که همیشه دوران، سخت‌ترین رقیب ما بود. همان عراقی که ویلموتس آخرین بار برای رقابت با آنها روی نیمکت تیم ‌ملی نشست و یک شکست را به قیمت 6 میلیون یورو برای‌مان فاکتور کرد اما حالا ما در جام‌جهانی هستیم به عنوان نخستین تیم قاره آسیا. حالا بد نیست بپردازیم به این مسیر سخت. دروغ چرا؟ تا همین چند ماه پیش تقریبا اغلب هواداران فوتبال در ایران امیدی به صعود این تیم به جام‌جهانی نداشتند و البته عده‌ای نیز منتظر حذف در همان دور اول حذفی بودند ولی این ماموریت دشوار و این مسیر صعب‌العبور، پایان شیرین و غرورانگیزی داشت. صعود به جام‌جهانی هیچ‌گاه ماموریتی آسان برای فوتبال ایران نبوده است. به ‌رغم تمام تعاریف بعضا اغراق‌آمیز درباره استعدادهای دهه‌های 60 و 70 فوتبال ایران، تیم ‌ملی تنها یک‌بار و به‌ صورت معجزه‌‌وار موفق به صعود به جام‌جهانی شد. سال 2002 به ‌رغم در اختیار داشتن ۲ جین فوق‌ستاره براحتی حذف شدیم و 2010 حتی در بین ۲ تیم اول گروه نه چندان دشوار خود هم قرار نگرفتیم. اگر مدعی هستید امکانات نداشتیم و شرایط صعود در دهه‌های 60 و 70 دشوار بود، فراموش نکنید فوتبال در آسیا چقدر پیشرفت کرده و رقبا بیشتر و با کیفیت‌تر شده‌اند. بی‌تردید از لحاظ امکانات، شرایط سخت‌افزاری و سازماندنی، فاصله ما با رقبای آسیایی نسبت به گذشته بیشتر هم شده است. پس فراموش نکنیم صعود به جام‌جهانی هدف ما و صعود از مرحله گروهی جام‌جهانی رویای ما خواهد بود. اگر اینقدر صعود از گروه آسان بود که کره‌جنوبی، ژاپن و در بسیاری از ادوار در تاریخ عربستان با در اختیار داشتن تعداد فراوانی ستاره باکیفیت، مربیان اغلب مشهور و امکانات صدبار بیشتر از ما که باید هر دوره راهی 16 تیم برتر جام‌جهانی می‌شدند. کام همدیگر را بیش از این تلخ نکنیم. گره زدن این موفقیت بزرگ به گروه آسان و درخشش ستاره‌های اروپایی و... حقیقتا خودتحقیری عجیبی است که در ذهن برخی هواداران فوتبال وجود دارد. این تیم میراث هیچ‌کس نیست؛ امضای کادر فنی و ستاره‌های تیم ‌ملی در این موفقیت بزرگ به وضوح دیده می‌شود. بله! تردیدی وجود ندارد که حضور بازیکنانی بین‌المللی مثل مهدی طارمی، سردار آزمون، امیر عابدزاده، علی جهانبخش و... نقش مهمی در رقم خوردن این پیروزی بزرگ داشته اما به کرات در همین فوتبال خودمان شاهد ناکامی تیم‌هایی در ادوار مختلف به‌رغم در اختیار داشتن بازیکنان بزرگ بوده‌ایم. تنها یک دنیا تشکر از شما دراگان اسکوچیچ! از اینکه در این شرایط دشوار و به‌رغم همه بی‌مهری‌ها و بدبینی‌های ابتدایی، با تمام وجود این پروژه دشوار را به بهترین شکل ممکن به پایان رساندید. کم نبود واکنش‌های تحقیرآمیز به شما. اوایل دراگان را سرمربی سابق «خونه به خونه» لقب داده بودند؛ عیبی ندارد، پس حالا هم او را سرمربی مقتدرترین صعود تاریخ فوتبال ایران به جام‌جهانی خطاب کنید. آغوش بزرگ برای ستاره‌های بامعرفت و وطن‌پرست تیم ‌ملی ایران؛ آنهایی که طی تنها چند ماه از آن دوره دشوار در منامه عبور کرده و این خاطره فوق‌العاده را برای ما رقم زدند؛ سربازهایی باکیفیت، مطیع و منضبط که این دوره اجازه ندادند حتی یک ثانیه هم نسبت به حضور در قطر 2022 مردد باشیم. 

 بازیکنان تیمی که گاهی حتی برای یک دست لباس یا پرواز چارتر هم به مخاطره افتاده، بهترین عملکرد ممکن را از خود نشان داده و با اقتدار جواز صعود به جام‌جهانی را به دست آوردند. البته 4 سال قبل در جریان پیروزی تیم ‌ملی ایران مقابل مراکش، گزارشگر شبکه ITV خیلی زودتر از امروز تاکید کرد بازیکنان ایران به‌رغم شرایط دشوار قادر به رقم زدن چه شب‌های باشکوهی هستند. 

این صعود تاریخی و موفقیت‌آمیز متعلق به همه هواداران فوتبال ایران است. 

***

زهره فلاح‌زاده: از آخرین دیداری که بانوان ایرانی به ورزشگاه آمده بودند، بیش از ۲ سال می‌گذشت؛ همان دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و کامبوج که بدون‌شک تنها بازی درخشان ویلموتس، مربی ناکارآمد وقت تیم ‌ملی ایران بود‌؛ دیداری که ۱۴ گل به تور دروازه کامبوج چسبید و قدم بانوان اینچنین خوش‌یمن تعبیر شد. 

تکرار این حضور پنجشنبه‌شب در دیدار حساسی که می‌توانست با شکست عراق صعودمان را به جام‌جهانی قطر مسجل کند، رخ داد. حضور ۲ هزار هوادار خانم و 8 هزار آقا هوای سرد زمستانی آزادی را چنان گرمایی بخشید که می‌توانستیم با بیش از یک گل عراقی‌ها را بدرقه کنیم. 

هر چند یک نیمه در انتظار به ثمر رسیدن گل ایران بودیم اما شاگردان اسکوچیچ عزم‌شان را جزم کرده بودند که با حضور تماشاگران در ورزشگاه جشن صعود را برپا کنند. پاس زیبای جهانبخش و گل طارمی، آن هم پس از بازگشت دوباره به تیم ملی، ورزشگاه را مثل بمب ساعتی که همه در انتظار انفجارش بودند، منفجر کرد. شاید کمتر کسی گمان می‌کرد پس از دوره ۸ ساله کارلوس کی‌روش و دوره کوتاه‌مدت و البته اسفبار مارک ویلموتس، دراگان اسکوچیچ بدون رزومه ملی و با مبلغ خیلی پایین‌تر از آنها بیاید و در اوج ناامیدی تیمی را هدایت کند که با اقتدار و ۳ بازی مانده به اتمام مرحله نهایی مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، بلیت کشور همسایه را رزرو کند‌. 

درست است اسکوچیچ تیم پرستاره‌ای در اختیار دارد اما نمی‌توان کتمان کرد که کار کردن با ستاره‌ها و حفظ شرایط خوب سال‌های گذشته، آن هم در آستانه جام‌جهانی بسیار سخت‌ است. اسکوچیچ نشان داد می‌توان در اوج ناامیدی، در سکوت، با بی‌توجهی به دشمنی‌ها و با تمرکز روی تیم به موفقیت بزرگ رسید. او برای تیمش یک فرمانده است که اگرچه سربازان باهوش و بااستعدادی دارد اما خود او است که مغز متفکر است. حالا ایران با بهترین نتیجه در تاریخ صعودهایش به جام‌جهانی به قطر سفر خواهد کرد؛ سفری که از همین حالا نیاز به برنامه دارد. 

شب باشکوهی را در ورزشگاه آزادی دیدم. همه آمده بودند؛ از بانوانی با چادر مشکی، تا آنهایی که پرچم ۳ رنگ کشورمان را به دور مانتوی خود پیچیده بودند. شب اتحاد بود؛ شب زیبای با هم بودن و جنگیدن برای یک هدف. برخلاف اخبار کاذب و ساختگی قبل از بازی که مدعی بودند فقط یک عده خاص و تعیین شده از خانم‌ها جواز حضور در ورزشگاه را پیدا کردند، خانم‌هایی را با چشمم دیدم که نه سفارشی آمده بودند و نه صرفا از یک قشر خاص بودند. پنجشنبه‌شب سکوهای آزادی نمایی بود از اتحاد همه اقشار. تیم ‌ملی همچون نخ تسبیح گرد آورنده این جمعیت حول محور خویشتن بود و چه چیزی از این زیباتر؟  

سیدمحمدامین علیدوست: 8 بهمن‌ماه، سالروز عروج لاهوتی آیت‌الله‌العظمی سیدعلی قاضی است. به راستی چگونه می‌شود از آیت‌الله قاضی سخن گفت؟ چگونه می‌توان از کسی نوشت که بعد از گذشت 75 سال از وفاتش همچنان شراره آتش عشق الهی که از یاد و نامش شعله‌ور می‌شود، قلب انسان‌ها را تسخیر و به نور محبت الهی روشن می‌کند؟ چگونه می‌توان از کسی دم زد که آیت‌الله سیدعبدالکریم کشمیری از شاگردان ایشان نزدیک به ۳ دهه بعد از وفات آیت‌الله قاضی می‌گفت: «ایشان هنوز به شاگردان خود سر می‌زند» و هنگامی که پرسیدند آیا به شما هم سر می‌زدند؟ فرمود: بله؛ هر هفته. 

آیت‌الله سیدعلی قاضی یکی از ثمره‌ها و میوه‌های جریان عرفانی نجف است که با آیت‌الله سیدعلی شوشتری شروع می‌شود. در واقع شیخ‌المشایخ طریقت آیت‌الله سیدعلی قاضی، فقیه عارف، سیدعلی شوشتری است. 

تحو‌‌ل و هدایت آقا سیدعلی شوشتری به وادی معرفت و عرفان و شهود پروردگار به ‌واسطه مرحوم جولا و به ‌تعبیری مرد جولا بوده است؛ شرح این واقعه در کتاب شریف رساله لب‌‌‌اللباب در سیر و سلوک اولی‌الألباب از لسان مبارک علامه طباطبایی و قلم نورانی مرحوم علامه طهرانی رضوان‌الله علیهما آمده است که خلاصه آن چنین است:

«متجاوز از یکصد سال پیش در شوشتر عالمی جلیل‌القدر به ‌نام آقاسیدعلی شوشتری، مصدر قضا و مراجعات عامه بوده است؛ تا اینکه یک روز شخص جولایی (بافنده‌ای) نزد ایشان آمده و می‌گوید: فلان حکمی که طبق دعوی شهود به ملکیت فلان ملک برای فلان کس نموده‌اید صحیح نیست، آن ملک متعلق به طفل صغیر یتیمی است و قباله آن در فلان محل دفن است؛ این راهی که شما در پیش گرفته‌اید، صحیح نیست. 

مرحوم شوشتری در فکر فرو می‌رود که این مرد که بود؟ و این چه سخنی بود؟ در صدد تحقیق برآمده و معلوم می‌شود در همان محل، قباله ملک طفل یتیم مدفون است و شهود بر ملکیت آن شخص به دروغ شهادت داده‌اند، بسیار بر خود می‌ترسد و با خود می‌گوید: مبادا بسیاری از حکم‌هایی که داده‌ام، از این قبیل بوده باشد.  شب بعد، همان موقع جولا در می‌زند و می‌گوید:

«آقا سیدعلی شوشتری راه این نیست که شما می‌روید»؛ و شب سو‌‌م نیز عین واقعه به همین کیفیت تکرار می‌شود و جولا می‌گوید: معطل نشوید، فوراً تمام اثاث‌البیت را جمع نموده، خانه را بفروشید و به نجف اشرف مشر‌‌ف شوید و وظایفی را که به شما گفته‌ام انجام دهید و پس از ۶ ماه در وادی‌السلام نجف اشرف به انتظار من باشید. 

مرحوم شوشتری بی‌درنگ مشغول انجام دستورات شده و به نجف اشرف حرکت می‌کنند؛ در نخستین وهله پس از ورود به نجف، در وادی‌السلام هنگام طلوع آفتاب، مرد جولا را می‌بیند که گویی از زمین جوشیده و در برابرش حاضر گردید و دستوراتی داده و پنهان شد؛ مرحوم شوشتری طبق دستورات جولا عمل می‌کنند تا می‌رسند به درجه و مقامی که قابل بیان و ذکر نیست؛ رضوان‌الله‌ علیه». از همین جا به بعد یک سلسله عرفانی خاص‌الخاص در نجف اشراف متولد می‌شود که با ظهور ملاحسینقلی همدانی به اوج و با ظهور سیدعلی قاضی به قله بالندگی خود می‌رسد. 

حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب در جمع اعضای کنگره بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی قاضی در سال 91 در باب شخصیت ایشان مطالب مفید و قابل تأملی ارائه فرمودند. ایشان درباره این عارف کم‌نظیر فرمودند: «مرحوم آقای قاضی - میرزا علی‌آقای قاضی - یکی از حسنات دهر است؛ یعنی واقعا شخصیت برجسته‌ علمی و عملی مرحوم آقای قاضی، حالا اگر نگوییم بی‌نظیر، حقاً در بین بزرگان کم‌نظیر است. خب! ایشان علاوه بر مقامات معنوی و عرفانی خودشان، شاگردان زیادی را هم تربیت کردند که این خیلی باارزش است؛ شخصیت‌های بزرگی که ما بعضی از اینها را ملاقات کردیم، زیارت کردیم: مرحوم آقای طباطبایی، مرحوم آقای آسیدمحمدحسن الهی - اخوی ایشان -، مرحوم آقای آمیرزا ابراهیم شریفی - که داماد مرحوم آقای قاضی بودند، در زابل بودند و جزو شاگردان برجسته‌ آقای قاضی بودند -، مرحوم آقای حاج شیخ عباس قوچانی، و در این اواخر هم مرحوم آقای بهجت؛ بزرگان دیگری هم بودند، مثل مرحوم آقای حاج‌‌‌شیخ محمدتقی آملی، مرحوم آقای حاج‌شیخ علیمحمد بروجردی و شخصیت‌های متعدد دیگری.

مهم‌ترین مسأله در این باب، این است که ما در بین سلسله‌ علمی فقهی و حِکمی خودمان در حوزه‌های علمیه - در این صراط مستقیم - یک گذرگاه و جریان خاص‌الخاص داریم که می‌تواند برای همه الگو باشد، هم برای علما الگو باشد -علمای بزرگ و کوچک - هم برای آحاد مردم و هم برای جوان‌ها؛ می‌توانند واقعا الگو باشند. اینها کسانی هستند که به پایبندی به ظواهر اکتفا نکردند، در طریق معرفت و طریق سلوک و طریق توحید تلاش کردند، مجاهدت کردند، کار کردند و به مقامات عالیه رسیدند. و مهم این است که این حرکت عظیم سلوکی و ریاضتی را نه با طرق من‌درآوردی و تخیلی - مثل بعضی از سلسله‌ها و دکان‌های تصوف و عرفان و مانند اینها - بلکه صرفا از طریق شرع مقدس آن هم با خبرویت بالا به دست آوردند.

ایشان البته هم شاگرد پدرشان مرحوم آقای آسیدحسین هستند، هم - بعد که می‌آیند نجف‌- شاگرد مرحوم آسیداحمد بودند، 10 سال یا 12 سال هم شاگرد مرحوم سیدمرتضای کشمیری بودند؛ البته در این کتابی که آقازاده‌ مرحوم آقای قاضی - مرحوم آسیدمحمدحسن - نوشتند، می‌گویند ایشان پیش مرحوم آسیدمرتضای کشمیری تلمذ نمی‌کرده، از مصاحبت او استفاده می‌کرده؛ لکن در همان کتاب یا در نوشته‌های مرحوم آقای آسیدمحمدحسین طهرانی دیدم - یادم نیست الان کجا خواندم - مرحوم آقای قاضی می‌گوید من نماز خواندن را از آسیدمرتضای کشمیری یاد گرفتم. شما ببینید معانی این کلمات چقدر عمیق است. ماها هم نماز می‌خوانیم و خیال هم می‌کنیم که نماز خوب می‌خوانیم. این مرد عارفِ بزرگی که سال‌ها پیش پدرش در تبریز تربیت شده بود و پیش رفته بود، وقتی می‌آید نجف [و] 10 سال پیش مرحوم آسیدمرتضای کشمیری می‌ماند، می‌گوید من نماز خواندن را از او یاد گرفتم. آن وقت شاگردهای مرحوم آقای حاج‌میرزا علی آقای قاضی نقل می‌کنند ایشان با همه‌ [گرفتاری] - خیلی گرفتار بوده در زندگی، عائله‌ سنگین و فقر و مشکلات - وقتی وارد نماز می‌شد، از همه‌ دنیا غافل می‌شد؛ یعنی آنچنان غرق ذکر و خشوع و توسل در حال نماز بود که از همه‌ عالم فارغ می‌شد. خب! این یک گذرگاه فوق‌العاده‌ای است؛ گذرگاه خاص‌الخاص است. برای ماها از این جهت حجت است که ما بفهمیم این هم هست؛ این مقامات، این حرکت، این سلوک، این خلوص در راه خدا هست.

هیچ اهل بروز مکاشفات و مانند اینها هم نبودند؛ خب! خیلی چیزها از آنها نقل شده -نقلیات موثقی که درباره عجایب زندگی مرحوم آقای قاضی که به نظر ماها عجایب است نقل شده، یکی دو تا نیست؛ موثق هم هست، آدم یقین پیدا می‌کند از صحت طرقی که دارد - لکن اصلا اینها در زندگی این بزرگوارها اهمیتی ندارد، نقشی ندارد. خود ایشان هم به شاگردهای‌شان می‌گفتند؛ می‌گفتند اگر یک حالت مکاشفه‌ای برای‌تان دست داد اعتنا نکنید، کارتان را بکنید، ذکرتان را بگویید، آن حالت خشوع را حفظ بکنید؛ یعنی مقامات اینها این است. بالاخره خیلی مهم است که شخصیت‌های اینجوری احیا بشوند، شناخته بشوند، معرفی بشوند؛ منتها در معرفی اینها از آدم‌های خبره استفاده کنید؛ یعنی کسانی بیایند درباره‌ اینها حرف بزنند که بتوانند مقامات اینها را - لااقل در لفظ، در زبان - برای ماها بیان کنند که ما یک استفاده‌ای ببریم، بهره‌ای ببریم؛ والا صِرف [بیان‌] مقامات علمی و فقهی -که در حد اعلی اینها داشتند - کافی نیست برای معرفی امثال شخصیتی مثل مرحوم آقای حاج‌میرزا علی‌آقای قاضی.

 خب! ایشان عمر طولانی هم الحمدلله داشتند، و توفیقات زیادی هم داشتند، شاگردهای زیادی هم تربیت کردند، از لحاظ معانی سلوک و عرفان و مانند اینها هم از افرادی است که عرض کردم حداقل این است که بگوییم کم‌نظیر [است‌]، یعنی واقعا شخصیت ایشان برجسته است».